Kariyer | Konular | Kitaplık | İletişim

Geleceğin Bill Gates’leri

Hayal gücü ve girişimci ruhla yapılamayacak iş yok. Gençler arasında, yükselen yeni trend kendi işinin patronu olmak. Türkiye’deki işsizlik oranına bakıldığında bunun daha da artması kaçınılmaz görünüyor. TOBB’un araştırmasına bakılırsa, geçen yıl açılan şirket sayısı 2004’e göre yüzde 20 arttı. Kurulan yeni şirket sayısının 50 bine yaklaştığı tahmin ediliyor. Biz de, üniversitede okurken kendi işini kuran girişimcileri, daha doğrusu günümüzün modern Don Kişot’larını araştırdık. Görüştüğümüz gençlerin hepsi halen öğrenci. Yaşları 18 ile 30 arasında değişiyor ve hepsi de sıfır sermayeyle kendi işinin patronu olmuş. Kızlara göre girişimcilikte erkekler daha ağırlıklı. Kendi işini kuranlar arasında kız öğrenci bulmakta epey zorlandık.

Yapılan işler ağırlıklı olarak bilişim teknolojilerinde. Yazılım üretip satan da var, internette kendi sitesini kurup yeni sektörler yaratanlar da. Kafe, organizasyon, reklam, tanıtım ve gizli müşteri araştırması üniversitelilerin rağbet ettiği işlerin başında geliyor.

15’İNDE ŞİRKET KURDU

Genç girişimciler arasında en çok dikkat çeken isimlerden biri 18 yaşındaki Tekirdağlı Serkan Genceller. Geliştirdiği yazılımlarla birçok mühendisi şaşırtan Genceller, üç yıldan bu yana, web yazılımları yaparak para kazanıyor. Şirketi InfoÇorlu, şu anda Trakya’nın en büyük e-ticaret sitesi Corluticaret.net’i yayına geçirme aşamasında. Son bir senedir, MSN tarzı bir mesajlaşma programı üzerinde çalışıyor.

Yaşının küçük olmasından dolayı, başlangıçta müşterilerinin güvenini kazanmakta zorlandığını anlatan Genceller, tamamen beyin gücüne ve sabra dayalı bir iş yaptığı için site masrafları haricinde herhangi bir masrafı olmadığını söylüyor. Genç girişimci, “Kendi işimi kurarken yaşadığım en büyük zorluk yaşım ve yaşımdan ötürü pazarlama sorunuydu. Karşımdakilerin yaşımdan dolayı beni ve yaptığım işi önemsemeyişleri bana bu işi yaparken moral bakımından çok şey kaybettirdi. Hatta, bazen bu işi tamamen bırakmayı bile düşündüm. Fakat her zaman isteğim bunları aşmada bana yardımcı oldu” diyor.

HOCALARA RAĞMEN

Kendi işini kuran üniversiteliler, okullu girişimci olmanın güzel olduğu kadar çilesinin de çok olduğunu söylüyorlar. Derslerle ancak geceleri ilgilenebildiklerini vurgulayan sirkethaberleri.com’un yaratıcısı Emre Ceylan, “Hocalar, genellikle çalışan öğrenci istemiyor. O yüzden çalışıyor olduğunuzu pek çaktırmamakta fayda var” diyor. Reklam şirketi sahibi İsmail Bükey ise “Okuyan girişimciler ya okuldan atılmak üzeredirler ya da 6. senesinde bir iki dersi hâlâ veremeyenlerdir” diye anlatıyor.

Ericsson ve IBM’le iş ortaklığı yapan Sabancı Üniversitesi öğrencisi Hüseyin Ergün de kendi işini kurmak isteyenlere, ABD’yi takip etmelerini öneriyor. Ergün bunun sebebini şöyle özetliyor: “Yazılım ve teknoloji sektöründe iş, tıpkı Amerika’daki garaj şirketleri gibi, çok az yatırım ve şirket sermayesi ile yapılabilir. Burada en önemli iki unsur, yenilikçi fikir ve bunu değere dönüştürebileceğiniz bağlantılardır. Eğer bu ikisine sahipseniz, gerisi kendiliğinden gelecektir. Sanıldığının aksine, sermaye ve para bunlardan sonra gelir. Özellikle teknoloji alanında Amerika bizlerin 5 sene ilerisinde olduğundan, onların şu an ne yaptığını takip edip, Türkiye’ye uyguladığınızda burada girişimci oluyorsunuz. Asıl önemli olan yurtdışında dünya çapında bir yenilik başlatıp bunu bir değere dönüştürebilmek.”

RİSK OLMAZSA OLMAZ

İş bulamadığı için değil, yarının Bill Gates’i olmak için kendi işini kurduğunu anlatan Ceylan’ın girişimci olmak isteyenlere en büyük tavsiyesi en az bir yılı riske atmak. “Kimseye kulak asmayın. İnandığınız doğrulardan taviz vermeyin” diyen Ceylan devam ediyor: “Başta en büyük sorunlarımız tecrübesizlikten kaynaklandı. Bir de sermaye sıkıntısı yaşadık. Maalesef Türkiye’de henüz risk sermayesi olmadığı için kendi yağımızla kavrulmak zorunda kaldık. Girişimci olmanın verdiği haz ve özgüvenin profesyonel yaşamda asla olamayacağını düşünüyorum. Ancak girişimciliğin bedeli de çok ağır oluyor. Girişimci olmak için ya cahil cesaretine sahip olacaksınız ya da Karun kadar zengin olacaksınız.”

Umarız bu haberimizi erken bir yaşta okumuşsunuzdur...

İNTERNETTEN SATIŞ YAPIYOR

Hasan Yaşar (26)

İstanbul Kültür Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği son sınıfta okuyor. Profesyonel anlamda hiç iş başvurusu yapmamış. İki yıl önce üniversiteden sınıf arkadaşı Volkan Midilli ile Ejder Bilişim Limited Şirketi’ni kurmuş. İnternet üzerinde melodim.com ve cep-melodi.com üzerinden logo melodi satışları, hitsms.com üzerinden kurumlara sms satışları yapıyor. Ayrıca linkcenneti.com, roketdownload.com, akorlar.com adreslerinden reklam gelirleri var. Ayrıca, İstanbul Kültür Üniversitesi öğrencilerini bir araya getiren kulturlu.com adlı siteyi de hazırlamışlar. Kendi işinin dışında herhangi bir yerde çalışmayı düşünmediğini söyleyen Yaşar, “Bir firmada yükselip gelebileceğiniz en yüksek yere geldiğiniz zaman bile mutlaka emir alacağınız birisi oluyor ve alacağınız maaşı onlar belirliyor. Hiçbir firmada hak edeceğim maaşı alabileceğimi düşünmüyorum”diyor.

DEVLERİN PARTNERİ OLDU

Hüseyin Ergün (24)

Sabancı Üniversitesi Bilgisayar ve Elektronik Mühendisliği’nde yüksek lisans yapıyor. Geçen yıl arkadaşlarıyla kurduğu OBSS yazılım şirketi, bugün Türkiye’nin bilişim sektöründeki ilk 500 firmanın içinde üst sıralarda. Okuldayken, Ericsson ve IBM gibi büyük yazılım firmalarıyla partnerlik anlaşmaları imzalamış. Avrupa’da yüksek pazar payı olan Linux ve açık kaynak kodlu yazılımlar ve Java teknolojilerinin yaygınlaşmadığını görerek, Türkiye’nin ilk ve tek açık ticari yazılımı olan Turquaz projesini başlatmış. Proje IBM Türk, Linux Kullanıcıları Derneği ve Sabancı Üniversitesi’nden ödüller almış. Turquaz Muhasebe (http://www.turquaz.com) Mipsis ERP (http://www.mipsis.com) ve Java ile kurumsal çözümler üretiyor. Üniversite son sınıfta proje için teklif gelince hiç iş başvurusu yapmamış. Projelerini anlatmaya gittiği tüm firmaların kendi şirketlerinde çalışması için iş teklifi sunduğunu söylüyor.

GİRİŞİMCİLİK KANINDA VAR

İsmail Bükey (24 yaşında)

1981 Rize doğumlu. İlkokuldan sonra beş yıl okula gitmeyip babasının kuyumcu dükkânında çalışmış. “Çocukluğumda okuldan kaçıp arkadaşlarımla limon sattım. Bir şeyler alıp satmanın insana para kazandırdığını öğrendiğim bu yıllardan beri içimde ticaret isteği hep olmuştur” diyen Bükey, 5 yılın sonunda okumamanın kendisini gelecekte ne kadar zor bir durumda bırakabileceğini fark edip okula geri dönmüş. 2 yılda dışarıdan ortaokul ve liseyi bitirip üniversiteye girmiş. Şimdi Fatih Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü son sınıf öğrencisi. Ortaklarıyla kurduğu GişirimFora’da reklamcılıkla uğraşıyor. Profesyonel hayatta aradığını bulamadığı için kendi işini yaptığını söyleyen Bükey, “Reklamcılık, genelde genç girişimcilerin yöneldiği bir meslek. Hem büyük bir sermayeye ihtiyacınız yok hem de yoğun bir çalışan potansiyeline. Hal böyle olunca kreatif birkaç iş üretmeniz bize bütün kapıların açılmasını sağlıyor” diyor.

KÜÇÜK BILL GATES

Serkan Genceller (18)

Serkan Genceller, yazılım dünyasının en genç girişimcilerinden. Çorlu Ticaret Borsası Anadolu Lisesi’nde son sınıfta. Üç yıldır da profesyonel olarak geliştirdiği yazılımları satıyor. Yaptığı yazılımlarla pek çok bilgisayar mühendisini şaşırtan Genceller, özellikle sanal mağaza yazılımlarıyla tanınıyor. İnternetteki www.sekolay.net sitesinden çok sayıda şirket için sanal mağaza alt yapılarını hazırlayan Genceller’in, okullar için geliştirdiği bir de portalı var. Geliştirdiği her yeni yazılımın sonuna adının ilk harfleri SE’yi koyuyor (NewspaperSE, SupportSE, SchoolSE, TradeSE, RemoteSE gibi...). Son olarak, Trakya’daki ticari hayatı canlandırmayı hedefleyen www.corluticaret.net portalı üzerinde mühendis ortaklarıyla birlikte çalışıyor. En büyük hedefi, Bill Gates gibi dev bir teknoloji şirketinin sahibi olmak.

TELEFONU UCUZLATTI

Mehmet Günaydın (31)

ODTÜ Maden Mühendisliği’nden mezun. Fatih Üniversitesi’nde MBA yapıyor. Şirketi sabittelefon.com ile Türkiye’nin ilk operatör ve tarife danışmanı içerikli telekom portalını hayata geçirdi. Operatörlerin kampanya, tarife, ürün ve hizmetlerini internet üzerinde yayınlayarak kullanıcılara karşılaştırma imkânı sağlıyor; ihtiyaca en uygun ürün ve hizmetin hangi operatörden alınacağı konusunda ücretsiz danışmanlık veriyor. Kullanıcılar Telekomünikasyon Kurumu tarafından lisans verilmiş ve sabittelefon.com portalının çözüm ortağı tüm operatörleri tanıtım sayfaları ile detaylı tanıyıp inceleyerek ürün ve hizmetleri kolayca satın alabiliyorlar. Ayrıca spesifik olarak aramak istedikleri ülkeyi işaretleyerek o ülkeye doğru yapılacak aramayı hangi operatör ile daha ucuz ve kaliteli yapabileceklerini bulabiliyorlar. Operatörler ise, satın alma potansiyelindeki müşterilere kendilerini daha etkin tanıtma ve satış yapma fırsatı buluyor.

YENİ SEKTÖR YARATTI

Emre Ceylan (30)

BoĞazİçİ Üniversitesi İşletme Fakültesi’nin ardından Galatasaray Üniversitesi’nde felsefe eğitimi alan Emre Ceylan, Türkiye’nin ilk basın bülteni ajansını açmış. Şirketi Faculte Creative Group’un bünyesindeki www.sirkethaberleri.com, firmaların basın bültenleri ve kurumsal bilgilerini ücretsiz olarak yayınlıyor. Site, yatırımcılardan basın mensuplarına hatta yöneticilere kadar referans kaynağı olarak gösteriliyor. Yalnızca yeni bir ürün değil, aynı zamanda yeni bir sektör de yarattıklarını söyleyen Ceylan’ın üniversitedeki tez konusu ise Jean-Paul Sartre’ın ikinci dönem felsefi düşüncesi üzerine.

Türkiye’de risk sermayesi olmamasının girişimcilerin önünü tıkadığını söylüyor Ceylan: “Google beş sene sonra para kazanmaya başladı. Ancak Türkiye’de herkes, ilk önce ne kadar kazanıyorsunuz diye soruyor. Beni motive eden, para kazanmaktan çok, kendi ürettiğim bir şeyi yapıyor olmak. Türkiye’de 30 yaşındaki insanlar sektör yaratıyor. Ancak kimse buna değer vermiyor.”

GİZLİ MÜŞTERİ ARAŞTIRMASI YAPIYOR

İsmail Can Törtop (24)

1982 Balıkesir doğumlu. Marmara Üniversitesi Endüstri Mühendisliği son sınıfta okuyor. Kadıköy Açıkça Tiyatro Topluluğu’nda oyunculuk da yapan Törtop, üniversiteden iki arkadaşı Evren Bal ve Galip Uyar ile PlusValue adında Gizli Müşteri Araştırmaları yapan bir şirket kurmuş. Geçen yaz, Başak Emeklilik ile yaptıkları anlaşmanın hemen öncesinde şirketleşmişler. Herhangi bir zamanda bir mağazaya giden gizli müşterileri mağaza çalışanlarını ve mağazanın genel yapısını inceleyerek bize raporlar gönderiyorlar. Şu an için bu çalışmayı en yoğun biçimde kullanan sektörler bankacılık, perakendecilik, restoranlar ve çağrı merkezlerinde yürütüyorlar.

BAŞARILI GİRİŞİMCİLERİN ÖZELLİKLERİ

# Gayretli, cesaretli, maceraperest ve enerjiktirler.

# Liderlik rollerini ve baskın olmayı severler.

# Güç, statü ve maddi zenginliği severler.

# Özgüven sahibidirler ve ikna yetenekleri kuvvetlidir.

# Sözel yetenekleri kuvvetlidir.

# Uzun süreli entelektüel çaba gerektiren işleri ve detayları sevmezler.

BAŞARI İÇİN 10 İPUCU

ABD’de yapılan bir araştırma, bin iş fikrinin yalnızca yedisinin projelendirildiğini, bunlardan da sadece ikisinin başarılı olduğunu gösteriyor. KOSGEB ve Birleşmiş Milletler’in ortak yürüttüğü Girişimcilik Projesi’nde çok sayıda girişimciye danışmanlık veren Fortune Danışmanlık Yönetici Ortağı Ayşen Arıduru da kendi işinin sahibi olmak isteyenlere doğru zamanda, doğru yerde, doğru işi yapmalarını tavsiye ediyor. Arıduru’nun 10 önerisi şöyle:

1- Doğru yerde, doğru zamanda, doğru işi seçin.

2- Başarılı modellerden örnek alın.

3- Ne iş yaparsanız yapın, internette yer bulabilecek mal ya da hizmet üretin.

4- Ayağı yere basan projeler üzerinde çalışın.

5- Yeni bir girişime başlamadan risk ve fizibilite çalışmalarınızı iyi yapın.

6- İş planına göre hareket edin.

7- Asla vazgeçmeyin. Başarılı olmak için yenilginin ne olduğunu bilmek lazım.

8- Devletin desteklediği alanlarda yatırım yapmaya yönelin.

9- Çevrenizde nelerden şikâyet edildiğine bakın. Müşterileriniz ne istiyorsa ona odaklanın.

10- Sağlık her şeyin başıdır, sağlıklı olun, düzenli bir yaşamınız olsun.

Kategoriler